Τα ισχαιμικά επεισόδια οφείλονται στην πλειοψηφία τους σε αρτηριοσκλήρυνση είτε των μεγάλων αγγείων, όπως οι καρωτίδες αρτηρίες, είτε των μικρότερων αγγείων του εγκεφάλου. Συχνά είναι επίσης τα καρδιακά αίτια όπως οι αρρυθμίες του τύπου της κολπικής μαρμαρυγής καθώς και διάφορα άλλα αίτια όπως φλεγμονές αγγείων (αγγειϊτιδες), όγκοι του εγκεφάλου και διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος.

 

Αντίθετα τα αιμορραγικά επεισόδια οφείλονται ως επί το πλείστον σε αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση), όπως και σε αλλοιώσεις του τοιχώματος των αγγείων (ανευρύσματα). 

Η έκταση της νευρολογικής βλάβης είναι άμεσα συνδεδεμένη με την περιοχή και την έκταση νέκρωσης του εγκεφαλικού ιστού. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου που βλάπτεται: 

• Μυϊκή αδυναμία ενός ή περισσότερων άκρων.
• Διαταραχή της αισθητικότητας ενός ή περσότερων άκρων ή του προσώπου
• Διαταραχές όρασης όπως ημιανοψία, διπλωπία
• Διαταραχές ισορροπίας όπως αστάθεια οξείας έναρξης 
• Διαταραχές του λόγου, δυσαρθρία, 
• Δυσκαταποσία κ.α.

• Αρτηριακή Υπέρταση
• Σακχαρώδης Διαβήτης
• Αυξημένη χοληστερίνη (Υπερλιπιδαιμίες)
• Αρρυθμίες όπως η κολπική μαρμαρυγή
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία 
• Κληρονομικότητα

Ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε πλήρη αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, διενέργεια απεικόνισης εγκεφάλου με αξονική ή μαγνητική τομογραφία, πλήρη καρδιολογικό έλεγχο καθώς και υπερηχογράφημα αγγείων τραχήλου (καρωτίδων και σπονδυλικών αρτηριών).

Οι σύγχρονες θεραπείες για το οξύ αγγειακό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο περιλαμβάνουν τις διάφορες τεχνικές θρομβόλυσης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο ασθενής να προσέλθει στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 4,5 ωρών από την εγκατάσταση του εγκεφαλικού επεισοδίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι πιθανότητες αποκατάστασης της αναπηρίας είναι εξαιρετικά αυξημένες.  Τέλος, στην περίπτωση εγκεφαλικών αιμορραγιών υπάρχει η δυνατότητα νευροχειρουργικής αντιμετώπισης ή αντιμετώπισης με την βοήθεια επεμβατικών ακτινολόγων.

 

Η επαναφορά των νευρολογικών λειτουργιών εξαρτάται από το πόσον άλλα κέντρα του εγκεφάλου θα έχουν την ικανότητα να τις αναλάβουν, κάτι που επιτυγχάνεται μόνο με την εφαρμογή της κατάλληλης νευρολογικής αποκατάστασης και με τη συνδρομή λογοθεραπείας, φυσιοθεραπείας και εργοθεραπείας.

 

Για τη θεραπεία των εγκεφαλικών επεισοδίων απαιτείται εκτός από νευρολόγο και η συνεργασία άλλων ειδικοτήτων (καρδιολόγος, παθολόγος, νευροχειρουργός). 

Η θεραπεία δευτερογενούς πρόληψης καθορίζεται από την αιτία του ΑΕΕ. Υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να δοθεί αντιπηκτική αγωγή, όπως τυπικά σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή κ.α. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις επιλέγεται συνήθως αντιαιμοπεταλιακή αγωγή όπου η επιλογή της ουσίας και η δοσολογία εξαρτάται από την αιτία του ΑΕΕ και το ιστορικό του ασθενούς. Τέλος αντιμετωπίζεται το σκέλος που αφορά την τροποποίηση των παραγόντων υπεύθυνων για την εκδήλωση του επεισοδίου.

Ίσως η πιο σημαντική λέξη που θα έπρεπε να μας έρχεται στο μυαλό στο άκουσμα της φράσης εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η πρόληψη, κάτι που γίνεται εφικτό με την διάγνωση και θεραπεία διάφορων παραγόντων κινδύνου όπως π.χ. της υπέρτασης, του σακχάρου, των υπερλιπιδαιμιών, διαφόρων καρδιακών αρρυθμιών και της θρομβοφιλίας (αυξημένη τάση πηκτικότητας του αίματος).

Το ΑΕΕ αποτελεί νευρολογική νόσο και ο ασθενής θα πρέπει πάντα να απευθύνεται σε Νευρολόγο. Ωστόσο, η παρακολούθηση του ασθενούς με ΑΕΕ συνήθως απαιτεί τη συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων (καρδιολόγου, αιματολόγου, ακτινολόγου, παθολόγου, ενδοκρινολόγου) των συντονισμό των οποίων θα πρέπει να αναλάβει ο ειδικός στα ΑΕΕ Νευρολόγος.